اینترنت اشیا

در ابتدا با این سوال مواجه می شویم که اینترنت اشیاء چیست؟ اینترنت اشیاء Internet of Things یا IoT، به میلیاردها دستگاه فیزیکی در سراسر جهان اشاره دارد که اکنون به اینترنت متصل شده و داده ها را جمع آوری و به اشتراک می گذارند. شما می توانید با به کارگیری از پردازنده های ارزان قیمت و شبکه های بی سیم، هر چیزی را از یک قرص تا یک هواپیما به بخشی از IoT تبدیل کنید. این امر سطح هوشمندی دیجیتالی را به دستگاه هایی می دهد که می توان گفت گنگ (بی معنی) هستند و بدین ترتیب آن ها را قادر می سازد بدون انسان ارتباط برقرار کنند و جهان های دیجیتالی و فیزیکی را ادغام کنند.

اما قبل از اینکه بخواهیم به صورت گسترده به اینترنت اشیا، ویژگی ها و کاربرد های آن بپردازیم بهتر است در مورد تاریخچه اینترنت اشیا و همچنین اینترنت اشیاء در ایران اشاره ای داشته باشیم.

تاریخچه اینترنت اشیا و حضور اینترنت اشیاء در ایران

شروع و پیدایش اینترنت اشیا (iot) در دهه 1980 و 1990 میلادی صورت گرفت. اما در طول این مدت پیشرفت چشم گیری نداشت و می توان گفت تقریبا هیچ رشد و گسترشی در طی این مدت صورت نگرفت و این امر به دلیل عدم رشد تکنولوژی در حوزه های مربوط به دستگاه های اینترنتی بود.

اما ظهور و پیدایش پروژه اینترنت اشیا در سال 1999 به صورت جدی توسط فردی به نام کوین اشتون با به کارگیری از تگ های RFID برای ایجاد اتصال بین اینترنت با اشیاء انجام شد و در نهایت با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی ها این حوزه نیز به سرعت رشد کرد و گسترش یافت.

اما از زمان حضور اینترنت اشیاء در ایران زمان زیادی نمی گذرد و شاید بتوان گفت عده بسیار کمی با این موضوع آشنا هستند. به همین منظور برای آشنایی بیشتر با این موضوع کارگاه های آموزشی گسترده ای در چندین سال گذشته با این موضوع برگزار شده است و با توجه به رشد و گسترش فناوری در طی این چند سال انتظار می رود که اینترنت اشیا آینده ای فراگیر و بسیار کاربردی داشته باشد.

آشنایی با تعریف اینترنت اشیاء به صورت کلی

اصطلاح IoT به طور عمده برای دستگاه هایی به کار می رود که می توان با به کارگیری از اتصالات اینترنت بین دستگاه های مختلف و انسان ارتباط برقرار کرد و بدین ترتیب از ویژگی هایی مطابق با نیاز و خواسته کاربران بهره مند شد. بدین ترتیب می توان گفت تقریبا هر جسم فیزیکی می تواند به یک دستگاه IoT تبدیل شود، در صورتیکه بتوان آن را به اینترنت متصل کرد و به همین ترتیب کنترل شود.

برای نمونه می توان گفت یک چراغ قوه که می تواند با استفاده از یک برنامه گوشی هوشمند روشن شود، یک دستگاه IoT است. اما استفاده از این ویژگی فقط برای نمونه های پیش پا افتاده و ساده نیست. اینترنت اشیا می تواند به عنوان یک کامیون بدون راننده و یا به عنوان یک موتور جت پیچیده باشد که با هزاران سنسور از داده های جمع آوری و ارسال شده برای اطمینان از کارکرد موثر آن پر شده است. حتی در مقیاس خیلی بزرگتر با استفاده از اینترنت اشیا در پروژه های شهر های هوشمند، کل مناطق را با حسگرها پر می کنند تا در درک محیط زیست و کنترل آن کمک کنند.

کاربرد اینترنت اشیا

مزایای اینترنت اشیا برای کسب و کار چیست؟

مزایای استفاده از IoT برای کسب و کار به طور خاص به عنوان IoT صنعتی شناخته می شود، اما کلید مهم این امر این است که شرکت ها باید به اطلاعات بیشتری در مورد محصولات خود و سیستم های داخلی خود دسترسی داشته باشند و در نتیجه به همان نسبت توانایی بیشتری در ایجاد تغییرات داشته باشند.

بدین ترتیب صاحبان اصلی صنایع می توانند سنسورها را به اجزای محصولات خود اضافه کنند تا بتوانند در مورد نحوه عملکرد آنها داده ها را دریافت کنند. این ویژگی می تواند به شرکت ها کمک کند تا قبل از اجرای یک پروژه از شکست احتمالی آن مطلع شوند و نتیجه را مشاهده کنند. علاوه بر این شرکت ها می توانند از داده های تولید شده توسط این سنسور ها استفاده کنند تا سیستم ها و زنجیره های عرضه خود را کارآمدتر کنند، زیرا این داده ها اطلاعات دقیق تری در مورد آنچه که واقعا در حال انجام است، در اختیار شما قرار می دهد.

مزایای اینترنت اشیاء برای مصرف کنندگان چیست؟

اینترنت اشیا وعده داده است که محیط زیست اعم از خانه ها، دفاتر و وسایل نقلیه دقیق تر، قابل سنجش تر و بهتر باشد. سیستم های امنیتی خانگی، قابلیت نظارت بر آنچه که در داخل و خارج اتفاق می افتد، یا دیدن و صحبت کردن با بازدید کنندگان را آسان تر می کند. همچنین از دیگر مزایای اینترنت اشیا در خانه می توان به روشن کردن ترموستات هوشمند قبل از رسیدن به خانه برای گرم کردن خانه و یا روشن کردن چراغ های هوشمند حتی زمانی که خارج از خانه هستیم برای اینکه به نظر برسند که ما در خانه هستیم استفاده کرد.

اما استفاده از این سنسورها فقط برای منازل منفعت ندارد، بلکه می توان در محیط هایی فراتر از محیط خانه از ویژگی های آن بهره برد. این سنسورها به ما کمک کنند تا درک کنیم که همهمه محیط یا آلودگی های محیطی چه تاثیری بر محیط زیست دارند. بدین ترتیب شهرهای هوشمند می توانند چگونگی ساخت و مدیریت فضاهای عمومی ما را تغییر دهند.

امنیت اینترنت اشیا در چه سطحی است؟

امنیت یکی از بزرگترین مسائل در مورد IoT است. این سنسورها در بسیاری از موارد اطلاعات بسیار حساسی را جمع آوری می کنند. به همین علت نگه داشتن اطلاعات در فضایی امن برای اعتماد مصرف کننده امری حیاتی است، اما تا کنون گزارش امنیتی در مورد اینترنت اشیا بسیار ضعیف بوده است. به همین دلیل بسیاری از دستگاه های IoT به فکر اصول امنیتی، مانند رمزگذاری داده ها افتاده اند.

نقص در نرم افزار در بعضی موارد مشاهده می شود و این به این معنی است که آن ها به طور دائمی در معرض خطر هستند. هکرها در حال حاضر به طور فعال دستگاه های IoT مانند روترها و وب کم ها را هدف قرار می دهند، زیرا عدم امنیت ذاتی آن ها به راحتی می تواند به خطرناک ترین عامل تبدیل شود.

اینترنت اشیا یا IOT علاوه بر مزایای گسترده خود خطراتی نیز دارد و هر گونه اتفاق در دنیای دیجیتال مانند هک شدن دستگاه ها می تواند باعث ایجاد بروز مشکلات خطرناکی در دنیای واقعی شود. هک کردن سنسورهای کنترل دما در نیروگاه می تواند اپراتورها را به تصمیم گیری فاجعه آمیز تبدیل کند. گرفتن کنترل یک ماشین بدون راننده نیز می تواند پایانی فاجعه بار داشته باشد.

جمع بندی

با توجه به ویژگی های بیان شده در مقاله اینترنت اشیاء Internet of Things می توان این ویژگی را یکی از کاربردی ترین موضوعات مورد استفاده در دنیای امروز و آینده ای نه چندان دور دانست. با توجه به رشد و پیشرفت تکنولوژی پیش بینی می شود که استفاده از اینترنت اشیا حتی در ایران تا حد قابل توجهی در چند سال پیش رو افزایش یابد و بسیاری از صنایع را به خود درگیر کند. استفاده از اینترنت اشیا در خانه ها، محیط های شهری، صنایع تولیدی و ... بسیار کاربردی و فراگیر خواهد شد و صاحبان صنایع و مصرف کنندگان از منافع آن بهره مند خواهند شد.